تیرچه کرومیت یکی از انواع تیرچه هاست که برای سقف ها مورد استفاده قرار می گیرد. جنس تیرچه کرومیت کاملا از فولاد ساخته شده است و در تفاوت با تیرچه های پیش تنیده، بتن در آن وجود ندارد. در این مقاله ما به بررسی تیرچه کرومیت از نظر انواع آن، اجزا، ویژگی ها و مزایا و معایبش خواهیم پرداخت بدون اینکه خلاصه ای از متن اصلی ارائه دهیم.

تیرچه کرومیت چیست؟

 

در طول تاریخ، طاق ضربی به عنوان روشی برای ساخت سقف ساختمان ها مورد استفاده قرار می گرفت. اما بعد از معرفی تیرچه ها، این نوع ساخت سقف تدریجاً منسوخ شد. با گذشت زمان، تیرچه ها نیز تغییراتی پیدا کردند و انواع مختلفی از آنها ایجاد شد. به عنوان مثال، یکی از مشکلات اولیه تیرچه ها این بود که برای نصب آنها نیاز به شمع بندی داشتند. اما با معرفی انواع جدیدتری مانند تیرچه کرومیت، این مشکلات برطرف شدند.

 

 

تیرچه کرومیت از مقاطع فولادی ساخته شده و با اسامی مانند تیرچه فلزی و جان باز شناخته می شود. این تیرچه شامل سه بخش اصلی است: بال فوقانی، بال تحتانی و اعضای قطری که در میان دو بال قرار می گیرند. ساختار آن به گونه ای است که راحت می تواند وزن بتن و قالب را تحمل کند و ساختاری یکپارچه با بتن ایجاد می کند. بر خلاف تیرچه بلوک، تیرچه کرومیت نیازی به شمع بندی ندارد زیرا خود توانایی تحمل وزن خود و اجزای دیگر را دارد.

 

تیرچه کرومیت از سه قسمت اصلی تشکیل شده است: بال تحتانی شامل یک تسمه، بال فوقانی شامل یک تسمه و دو میلگرد. برای اتصال بال فوقانی و تحتانی، از میلگردهای زیگزاگی استفاده می شود.

 

اجزای تیرچه کرومیت

 

تیرچه کرومیت از سه قسمت اصلی تشکیل شده است:

 

1. بال تحتانی: شامل یک تسمه می‌باشد. 

2. بال فوقانی: شامل یک تسمه و دو میلگرد است.

3. برای اتصال بال فوقانی و تحتانی، از میلگردهای زیگزاگ شکل داده شده‌ای استفاده می‌شود تا این دو بخش را به هم متصل کند.

 

بال تحتانی

بال تحتانی تیرچه کرومیت از یک ورق فولادی تشکیل شده است که نقش عضو کششی را بازی می‌کند. در هنگام وارد شدن بار به بال تحتانی، در ابتدا به عنوان عضو کششی عمل می‌کند و متحمل نیروی کششی حاصل از بار خمشی ناشی از وزن خود تیرچه می‌شود. سپس متحمل نیروی کششی برخاسته از وزن مرده سقف می‌گردد. در نهایت دوباره به عنوان عضو کششی عمل کرده و باید بار وارده را تحمل نماید.

عضو قطری

عضو قطری تیرچه کرومیت را میلگردهای ساده یا آجدار تشکیل می‌دهند که به صورت خرپا عمل کرده و بال فوقانی و تحتانی را به هم وصل می‌کنند. 

 

عضو قطری بار وارده به تیرچه را از طریق اعضای فشاری و کششی تحمل می‌کند. در ابتدا با کمک اعضای کششی بالایی و پایینی ایستایی لازم در مقابل وزن تیرچه را فراهم می‌کند. سپس متحمل بار وزن ساختمان می‌شود و در نهایت متحمل نیروی برشی می‌گردد.

 

بال فوقانی

بال فوقانی آخرین عضو سازنده تیرچه کرومیت است. 

 

این بال شامل نبشی، تسمه و ناودانی می باشد. وظیفه بال فوقانی این است که هم وزن تیرچه را در زمان حمل و نقل تحمل کند و هم پس از نصب در سقف، متحمل بارهای زنده و مرده شود.

 

سقف تیرچه کرومیت

سقف تیرچه کرومییت یا سقف تیرچه فولادی از اجزایی تشکیل شده است که شامل: 

 

1- تیرچه فولادی(کرومیت)

 

تیرچه کرومیت عضو اصلی سقف است که به صورت پیش ساخته عرضه می شود. همانطور که در قسمت قبل ذکر شده بود، این نوع تیرچه شامل سه قسمت اصلی بال فوقانی، بال تحتانی و اعضای قطری است. بال فوقانی و تحتانی دو بخش اصلی تشکیل دهنده تیرچه هستند و اعضای قطری، بال فوقانی را به بال تحتانی متصل می کنند.

 

2- میلگردهای حرارتی

 

یک سری میلگرد حرارتی در بای قسمت فوقانی سقف و عمود بر تیرچه‌ها نصب می‌شوند. وظیفه این میلگردها جلوگیری از بروز تنش و احتمال خرابی در سازه بر اثر تغییرات دمایی و افت دما می‌باشد.

 

3- اعضای پرکننده

 

اعضای پرکننده بلوک‌هایی هستند که در فاصله میان تیرچه‌ها قرار می‌گیرند. این بلوک‌ها می‌توانند از جنس بلوک سیمانی، بلوک سفالی یا فوم سقف باشند. اعضای پرکننده هیچ گونه نقشی در استحکام و مقاومت سازه نداشته و تنها وظیفه آنها پر کردن فاصله میان تیرچه‌هاست. بنابراین بهتر است از مصالحی برای اعضای پرکننده استفاده شود که سبک‌تر باشند.

 

 

4- کلاف عرضی

 

کلاف عرضی از جمله اعضای ضروری برای اجرای سقف تیرچه کرومیت محسوب می‌شود. این کلاف از دو میلگرد با قطر ۱۲ میلیمتر تشکیل شده است. عرض مینیمم این کلاف باید حداقل ۱۰ سانتیمتر باشد. در دهانه‌های کوچک‌تر از ۵.۵ متر نیاز به یک کلاف عرضی است. با افزایش اندازه دهانه تعداد کلاف‌ها تغییر می‌کند. هرچند فاصله این کلاف‌های عرضی نباید از ۲.۵ متر فراتر رود.

 

 

5- بتن رویه

 

پس از نصب تیرچه‌ها و قراردادن بلوک‌ها در میان آنها، بتن رویه روی سقف ریخته می‌شود. این بتن رویه بخشی از ترکیب تیر مرکب محسوب می‌شود. پس از رسیدن به مقاومت مورد نیاز، با کمک تیرچه‌ها، بار وارد بر سقف را تحمل می‌کند. مقاومت مورد نیاز بتن رویه با توجه به دو عامل طول دهانه و میزان بار وارده بر سقف تعیین می‌شود.

 

 

ساختار تیرچه کرومیت

 

میلگردهای مورد استفاده برای ساخت تیرچه کرومیت باید دارای قابلیت ارتجاع کافی، قابلیت جوش‌پذیری و قابلیت شکل‌پذیری مناسبی باشند. همچنین در مرحله گسیختگی باید از حداقل تغییر طول نسبی مجاز برخوردار باشند. 

 

این میلگردها می‌توانند ساده یا آجدار باشند و باید از جنس فولاد نرم با درجه A1 یا فولاد نیمه سخت با درجه A2 باشند.

 

سایر قطعات فلزی مورد استفاده هم باید از فولاد ساختمانی باشند و دارای قابلیت شکل‌پذیری و جوش‌پذیری مناسب بوده. 

 

فولاد مورد استفاده باید با استاندارد شماره 1600 استاندارد ملی ایران مطابقت داشته باشد.

 

برای جوش دادن کلاف عرضی به تیرچه، جنس کلاف عرضی باید از فولاد سخت باشد.

 

 

مزایای سقف تیرچه کرومیت:

 

مزایده استفاده از سقف تیرچه کرومیت:

 

- با استفاده از سقف تیرچه کرومیت نیازی به شمع بندی نیست. 

 

- بدون شمع بندی، سرعت اجرای سقف بیشتر خواهد بود.

 

- می‌توان از این نوع سقف روی انواع ساختمان‌های بنایی، فولادی و بتنی استفاده کرد.

 

- منجر به صرفه جویی در وقت و هزینه می‌شود.

 

معایب سقف تیرچه کرومیت:

 

- احتمال کمانش جانبی نبشی فوقانی 

 

- احتمال زنگ زدگی ورق‌های پایینی

 

- احتمال تاب دادن تیرچه

 

- عرض کم ورق پایینی  

 

- ممکن است مشکلاتی در بتن‌ریزی ایجاد شود

 

 

سخن پایانی:

 

در این مقاله به بررسی مفهوم تیرچه کرومیت، اجزای تشکیل دهنده آن، ویژگی های فنی و مصالح به کار رفته در ساخت آن پرداختیم. همچنین مزایا و معایب استفاده از این نوع سقف بررسی شد. با توجه به ویژگی های تیرچه کرومیت مبنی بر عدم نیاز به شمع بندی و سرعت بالای نصب، استفاده از آن در ساختمان سازی بسیار مناسب است. البته داشتن بعضی معایب همچون احتمال بروز تنش های جانبی و زنگ زدگی در برخی شرایط قابل توجه است. به طور کلی می توان استفاده از تیرچه کرومیت را در شرایط مناسب توصیه کرد.